काही वाद्यांचे स्वभाव!

पखवाज: अनुभव, गांभीर्य, शहाणपण, संयम आणि आत्मविश्वासाने परिपूर्ण, प्रत्येक पाऊल विचारपूर्वक टाकणारे भीष्मपितामह!  त्रकधेत् त्तांऽऽऽ तिटकतगदिगन धांऽऽ वाजताच ताठ बसायला लावणारे तालवाद्य.

सारंगी: कारुण्य, आर्तता आणि वैराग्य एकत्र करून तारांमध्ये भरले की सारंगी बोलते. कितीही कठोर ह्रदयाला पाझर फोडणारे स्वर निर्माण करण्याचे कौशल्य या वाद्यात आहे.

मृदंग: सहज सोपा भक्तीमार्ग आळवणारे वाद्य. स्वररूपी अध्यात्माला तालरुपी भक्ती देणारा सोपान!

संतूर: कोरीव नाजुकता आणि अवखळ चंचलता हे या वाद्याचे स्वभाव आहेत.  राकट दगडांवर पावसाचे थेंब पडताच दगडालाही शहारे यावेत तसे संतूरचे स्वर वाटतात. टपकन् पडलेल्या थेंबाचे अनेक तुषार सर्व बाजूंना उडावेत तशी संतूरची कंपने सगळीकडे उडतात!

सरोद: हे खास राजेशाही वाद्य आहे. उंची कलाकुसर केलेल्या दरबारात, उत्तम कपडे आणि साजशृंगार करून, शांतचित्ताने, कलाकुसरीसह स्वरांचा आस्वाद घेण्याचे हे वाद्य आहे!

सनई: मांगल्य! हा एकच शब्द या वाद्याचा स्वभाव सांगण्यास पुरेसा आहे. सनई आणि सुरपेटीचा पॅंऽऽऽ होताच भटजी, चौरंग, कलश, नटलेल्या सुवासिनी, हार तुरे.... सगळे डोळ्यासमोर आलेच पाहिजे!

ढोल ताशा: ढोलताशा म्हणजे जल्लोष,  सवालजबाब, बेधुंद नाच, कडक आश्वासन आणि शिस्त! खास मर्दानी, 'दिमाग की बत्ती जलानेवालं' वाद्य! तड् तड् ततड् तर्रर्रर्र ऐकून ज्याच्या अंगावर काटा येत नाही तो माणूसच नव्हे!

-अनिरुद्ध रास्ते